LASTİĞİN YAPISI
Lastik yapımında hangi bileşenler kullanılır?
Bisiklet lastiği basitçe üç elementten oluşur: Karkas, damak ve kauçuk sırt. Ayrıca tüm Schwalbe lastiklerde patlak koruma şeridi bulunur.
Lastiğin damağı lastiğin çapını belirler ve janta tam olarak oturmasını garanti eder. Genel olarak lastik damağı tel demetinden oluşur. Katlanır bisikletlerde tel demeti yerine aramid fiber kullanılır.
Karkas lastiğin çerçevesidir, dokunmuş materyal her iki yanda da kauçukla kaplanmıştır ve 45 derecelik bir açı ile bükülmüştür. Bu açı ile dönüş yönüne yerleştirilmiştir, karkas lastiğin dengesini sağlar. Tüm Schwalbe lastikler polyamid'den yapılmaktadır. Kalite gereksinimlerine göre karkas yapı farklı yoğunluklarda dokunmaktadır.
Kauçuk bileşen ise çok sayıda farklı bileşenden oluşur.
- Doğal ve sentetik kauçuk.
- Dolgu malzemesi : siyah karbon, silika, tebeşir
- Yumuşatıcılar : yağ, kayganlaştırıcı
- Yaşlanma engelleyiciler : aromatic amineler
- Sertleştiren malzemeler , sülfür vb.
- Sertleştirme hızlandırıcılar , zinc oxide vb.
- Pigmentler ve boyalar.
Bileşene bağlı olarak kauçuk genelde %40-60 arasındadır, dolgular %15-30 civarıdır, kalan bileşenler ise % 20-35 civarıdır.
Neredeyse tüm Schwalbe lastiklerde patlak koruma şeridi vardır, çok hafif yol bisikletleri lastikleri hariç. Standart lastikler dahi Kevlar ile güçlendirilmiş kauçuktan yapılan patlak koruma şeridine sahiptir.
Schwalbe
lastikleri nerede üretilir?
Tüm Schwalbe lastikleri Endonezyada'da
Shhwalbe'nin kendi fabrikasındaki 3000 işçi tarafından üretilir, aşağı yukarı
ayda 1 milyon lastik üretilir. Fabrika 20 senedir faaliyet göstermektedir,
Alman Ralf Bohle GMBH ve Kore'li Hung-A grubun ortak girişimidir.
Tüm Schwalbe markalı lastik ve iç lastikler
Schwalbe'nin kendisinin sahip olduğu fabrikalarda üretilir. Schwalbe başka bir firmada üretim yaptırmaz
ya da üretilmiş malı satın almaz.
Niye
Endonezya'da üretim yapılıyor?
Schwalbe'nin tarihine baktığınızda Almanya'da
hiç üretim yapmadığını görürsünüz. 1973 senesine kadar Bohle şirketi bisiklet
ekipmanları ticareti yapan küçük bir firmaydı. Schwalbe hikayesi 1973'te
başlar, Ralf Bohle ilk defa Kore'den bisiklet lastiği ithal eder o
sene, bugünkü partner şirket Hung-A ile ilişkisi de başlamış olur.
Bisiklet lastiğinin emek yoğun bir süreç
olmasından dolayı 1990'larda üretim Kore'den düşük işçilik ücretleri sunan
Endonezya'ya kayar. Ayrıca, Endonezya ve Güneybatı Asya bisiklet lastiğinde en
önemli hammadde olan kauçuğa ev sahipliği yapar.
Yöresel olarak bulunan ham maddeleri
kullanmak, kendi endüstrisini yaratmak isteyen Endonezya gibi ülkeler için
fırsattır.
Schwalbe fabrikalarında çalışma standartları
nasıldır?
Doğal olarak Endonezya yaşam standartları Almanya
ile karşılaştırılamaz, bununla beraber tüm çalışanlarımızın iyi bir işleri
olduğuna inanıyoruz.
Fabrika da üç vardiya vardır ve her vardiya 8
saattir, Endonezya'da haftada 6 gün çalışılmaktadır. Ödenen ücret
Endonezya'daki asgari ücretin oldukça üzerindedir.
Schwalbe Endonezya fabrikasında işçilerin
çalışma ortamları mümkün olduğu kadar iyi tutulmaktadır. Bir örnek verirsek
lastiğinin üretiminin sonlandırıldığı makinelerde işçinin deneyimi ve
becerileri ortaya çıkan ürünün kalitesinde en önemli etmendir. Güvenilir ve
devamlılık arz eden en üst düzeyde kalite tüm Schwalbe lastiklerinin en önemli
özelliğidir.
EPI'nin
anlamı ve karkas ile olan ilgisi nedir?
Karkas dokumasının
sıklığı TPI(Threads per inch) ya da EPI(Ends per inch) ile anılır. Bisiklet lastikleri
için kullanılan karkas değerleri 20,24,37,50,67 ve 127'dir. Presnsipte karkas
ne kadar sıkı olursa lastik o kadar kaliteli olur. Sıkı karkas düşük yuvarlanma
direnci ve iyi biniş karakteristikleri için önemlidir. Ayrıca, patlak koruma da
artar, çünkü yüksek yoğunluğa sahip karkas'ın patlaması daha zordur. Bununla
beraber sıra dışı derecede sıkı bir yoğunluğa sahip olan 127 EPI karkasa
uygulayamayız, yoğunluk arttıkça kırılganlık da artar. Düşük ağırlık ve
direncin en uygun bileşimi 67 EPI'dır.
En iyi
lastiklerimizde 67 EPI karkas kullanırız. Ağırlık ve dönüş direnci daha da iyi
hale getirilebilir ama o zaman lastikler hasara açık hale gelir. O yüzden 127
EPI karkas çok hafif lastikler sadece
profesyonel seviyede, yarış lastiklerinde kullanılır.
Dünya üzerinde
üretilen lastiklerin çoğu 20-24 EPI karkas kullanılarak üretilir. Schwalbe bu
yoğunlukta karkasın üretimini yıllar önce bırakmıştır. En düşük EPI değerine
sahip Schwalbe lastiklerin karkası dahi 50EPI yoğunlukta dokunur.
EPI göstergelerini okurken dikkatli olun,
genellikle tüm karkas katmanları toplanarak söylenir. 200 TPI göstergesi altta
yazan üç farklı 67 EPI toplamıdır. 150'nin üzerindeki tüm EPI numaraları
alttaki karkas katmanlarının toplamı olarak anlaşılmalıdır. Schwalbe sadece bir
karkas katmanının yoğunluğunu belirtir, genel olarak sırtın altında üç katman
vardır.
Mükemmel
kauçuk bileşimi var mıdır?
Kauçuk bileşenin birbiri ile çelişkili çok
sayıda özelliği vardır: Düşük yuvarlanma direnci, iyi tutunma, düşük aşınma,
dayanıklılık vb.
Bu durumda lastikte istenenler çelişmeye
başlar ve bunların en uygun bileşimini bulmak gerekir. Mesela düşük dönüş
direnci ve iyi tutunma birbiriyle çelişen hedeflerdir. İyi tutunma için
lastiğin enerjiyi emmesi gerekir bu da düşük dönüş direncine engel olur, en
uygun bileşim SILICA dolgu kullanılarak elde edilir.
Schwalbe'de tüm üretilen lastikler için
evrensel bir bileşim üretilmesinin yanında sıra dışı amaçlar i.in sıra dışı
bileşimler de kullanılır. UNIVERSAL kauçuk bileşim şehir bisikleti lastiğinde
ortalama bir modelde kullanılırken, ENDURANCE kauçuk bileşim Marathon
lastiklerinde kullanılır, SPEEDGRIP bileşim ise yarış bisikleti lastiklerinde
kullanılır. Tüm bu bileşimleri Triple
Compound Teknolojisinde optimize etmek mümkündür. Kendine has güçleri olan özel
kauçuk bileşimleri sırtın farklı yerlerinde kullanılabilir.
Reflektörlü
şeritler niye kullanılır?
Reflektörlü şeritler araba farı tarafından
aydınlatıldığında açık bir şekilde görünür hale gelir. Gece karanlığında araba
ışığı altında lastik çapında dönen iki adet beyaz halka oldukça görünürdür.
German Motor Vehicle Safety Standards bu
şeritleri tekerlekteki reflektör yerine kabul eder, Hollanda'da ise
zorunludur. Dikkat çeken güvenlik
avantajlarıyla, Schwalbe'de yıllar önce bu uygulama tüm üst kalite tur
lastiklerinde ve şehir lastiklerinde standart haline gelmiştir.
DİĞER KONULAR
- Lastiğin boyutları arasındaki farklar
- Yuvarlama direnci